Themadossiers





Fast Fashion

Mode- en textielindustrie moet vertragen

04 april 2018

Vijf jaar geleden stortte in Bangladesh het Rana Plaza in, een acht verdiepingen tellend gebouw waar kleren werden gemaakt. 1.138 mensen lieten er het leven, 2.500 geraakten gewond. Met deze ramp werd even de internationale aandacht gevestigd op enerzijds de werkomstandigheden van (kind)arbeiders in Bangladesh, maar anderzijds ook op de manier waarop door onze mateloze consumptiedrang kleren geproduceerd worden.

Klerezooi


rjp (CC BY 2.0) 

Elk jaar worden 25 miljard kledingstukken niet verkocht. Dat is 30 procent van de totale kledingproductie. 135 miljoen kilo daarvan wordt vernietigd. Verbrand. Waar door modehuizen vroeger in twee seizoenen gedacht werd, zijn er nu 52. Het produceren van kleren is zo goedkoop dat overproductie erbij hoort, als melk bij de koffie. Bovendien is de kledij van abominabele kwaliteit dat ze na enkele keren dragen al weggegooid kan worden. “Bedrijven maken expres kleding die niet lang meegaat”, zegt lingerie-ontwerpster Murielle Scherre op Charliemag. “Dat is het Fast Fashion systeem”, vult mode-ontwerpster Nathalie Vleeschouwer aan. Zowel Scherre als Vleeschouwer proberen het op een andere manier.

Loonsverhoging is niet genoeg


Loonprotest aan monument Rana Plaza – Apache © Sarah Vandoorne

Bangladesh is zo’n land waar het goedkoop kleren produceren is. Dat komt omdat de loonvoorwaarden er heel laag zijn. Het huidige minimumloon bedraagt sinds 2013 53 euro. Ervoor was dat maar 30 euro. Maar met de loonsverhoging zijn ook de prijzen gestegen, tot 80 procent.
Kalpona Akter was twaalf toen ze begon te werken in een kledingfabriek. Ze is nu 41 en leidt het Bangladesh Centre for Worker Solidarity waarmee ze arbeiders wil beschermen en hen tegelijk op hun rechten wil wijzen. Akter ijvert voor een minimumloon van 160 euro, maar ook voor een bijdrage van enkele centen per kledingstuk van de merken. “Eigenlijk vragen we de merken om minder kledij te verkopen aan bodemprijzen“, zegt ze aan Apache, “zo’n lage kostprijs helpt niemand vooruit.”

Problemen voor H&M

Mike Mozart (CC BY 2.0)

Stilaan begint het Fast Fashion systeem toch barsten te vertonen. De grote Zweedse keten H&M kent voor het eerst sinds twee decennia een daling in haar verkoop. Mede omwille van de concurrentie van online shoppen, lezen we op newsmonkey. Dat zorgt dat het overschot dat sowieso bestaat alleen nog maar groter wordt, en een waarde heeft van 3,5 miljard euro.

Circulaire economie


Kevin Dooley (CC BY 2.0)

Vierenzestig grote kledingbedrijven waaronder Adidas, Inditex, Hugo Boss en H&M hebben vorig jaar afspraken gemaakt om over te gaan naar een circulaire economie. Dat betekent o.a. dat ze gebruikte kleren zullen inzamelen en hergebruiken. Nochtans beweren Murielle Scherre en Nathalie Vleeschouwer op Charliemag dat recyclage van kleren niet evident is omdat er nog te weinig over geweten is. “Bovendien”, zo zegt Greenpeace op DeWereldMorgen, “leidt hergebruik niet per se tot gebruik van minder giftige stoffen en verandert er ook niets aan de overconsumptie van kleding.”

Recycleren uit traditie

Bethlehem Tilahun © Antonio Fiorente

Nochtans doet Bethlehem Tilahun in Ethiopië niets anders dan recycleren met haar schoenenbedrijf soleRebels, één van de snelst groeiende bedrijven in Afrika. “Recycleren behoort gewoon tot de Ethiopische traditie”, vertelt ze op MO*, “Alle materialen hebben waarde in een arm land.” De schoenen van soleRebels zijn niet alleen ecologisch en gerecycleerd, wie eraan meewerkt krijgt vier keer het minimumloon.

Artikels

Charliemag: Wat een klerezooi
Apache: ‘Loonsverhoging helpt Bengalese textielarbeiders niet vooruit’
newsmonkey: H&M steeds meer in de problemen: zit met enorme berg onverkochte kleding (die ze dan maar opstoken)
DeWereldMorgen: Greenpeace: ‘duurzame’ initiatieven kledingindustrie niet duurzaam
MO*: Bethlehem Tilahun Alemu stampt soleRebels uit de Ethiopische aarde

Hier vind je het opdrachtenblad als Word-document en als PDF-bestand. 
Hier vind je meer informatie over Media.21

Discussiepunten

  • Hoeveel kleren heb jij in de kast hangen die je niet draagt?
  • Ben je bereid om meer te betalen voor kledij, als die duurzaam gemaakt wordt door arbeiders die er een eerlijk loon voor krijgen? Of koop je al wel eens tweedehands?
  • Wat is het probleem met het rechtssysteem in Bangladesh?
  • Voor Kalpona Akter mogen de lonen in haar land laag blijven. Wat zit er achter die vreemde redenering?
  • Wat kan volgens Kalpona Akter een consument in het westen doen als hij of zij een T-shirt koopt? Zou jij dat doen?
  • In het Zweedse Vasteras staat een energiecentrale die voornamelijk onverkoopbare kledij van H&M verbrandt. Wat denk je daarvan?
  • Wat stelt Greenpeace voor om te doen vooraleer over te stappen op een circulaire economie?
  • Wat leerden de ouders van Betlehem Tilahun haar aan? Doen jouw ouders dat ook?
  • Betlehem komt uit Ethiopië. Wat weet je over dat land?
Bijkomende Artikels
Drie jaar geleden maakte MO* een dossier: Eerlijke kleren
Apache heeft een dossier Vijf jaar na Rana Plaza:
Arbeiders betalen de prijs voor Rana Plaza
Zwaarste slachtoffers van Rana Plaza krijgen minste medische compensatie